EFS

09-04-2009

Na czym polega fotosynteza i jak wygląda DNA? Uczniowie dwudziestu szkół w Polsce, dzięki wsparciu organizacji pozarządowej, przeprowadzili ciekawe eksperymenty naukowe.

- Chcemy, żeby nauka biologi w szkołach nie była tylko teoretycznym wykładem -tłumaczy Zuzanna Szopowska z warszawskiego Centrum Edukacji Obywatelskiej.
Uczniowie pracują w gru­pach. Jeden z nich wrzu­ca liść do probówki z mieszaniną etanolu i acetonu, potem wkłada naczynie do gorącej wody. Ciecz w probówce nabiera zielonego koloru, a liść traci barwę. Wtedy uczeń nakłada pipetką próbkę na płytkę do chromatografii. Substancja na płytce rozdziela się na cztery tęczowo rozłożone barwniki -pomarańczowy (karoten), żółty (ksantofil), ciemnozielony (chlorofil a) oraz jasnozielony (chlorofil b).
Ekspery­ment „Tajemnice fotosyntezy" w po­niedziałek przeprowadzili uczniowie trzeciej klasy gimnazjum w Niemcach pod Lublinem. Skorzystali /zestawu probówek i substancji, który szkole prze­kazało Centrum Edukacji Obywatelskiej w ramach programu „Szkoła myślenia". Zestawy oraz scenariusze lekcji funda­cja wysłała właśnie do 20 wiejskich szkól. Na Lubelszczyźnie otrzymał je Zespół Szkól w Niemcach oraz SP w Borowinie Sitanieckiej (pow. zamojski). Rodzaj eksperymentu był dostoso­wany do wieku uczniów. Dzieci z pod­stawówki obserwowały, jak enzymy trawiące działają na laktozę zawartą w mleku. Uczniowie ze szkól ponad-gimnazjalnych na swojej lekcji spraw­dzali, jak wygląda fragment DNA.
- Mło­dzież była zachwycona eksperymentem, a przede wszystkim tym, że mog­ła go przeprowadzić samodzielnie. Mo­że ten dzień obudzi w nich fascynację biologią? Poradzili sobie, chociaż chro­matografia barwników roślinnych to ćwiczenie wykonywane na zaliczenie przez studentów chemii, czy biologii - cieszy się Teresa Zembrzycka, nau­czycielka biologii w Zespole Szkól w Niemcach, pod której kierunkiem gimnazjaliści wykonywali zadanie.

Nauczycielka już teraz zapowiada, że szkoła będzie dokupować niezbęd­ne odczynniki do zestawu. Gimnazja­liści z trzecich klas będą robić pokazy dla swoich młodszych kolegów.

- Dlaczego przekazaliśmy zestawy szkołom wiejskim? Bo zazwyczaj są one słabiej wyposażone w taki sprzęt. Nie tylko nie ma pracowni do praktycznych zajęć z nauk przyrodniczych, ale braku­je też pipet, probówek i podstawowych odczynników. Lekcje biologu ogranicza­ją się do przekazywania przez nauczy­ciela teorii, nie aktywizują uczniów - tłu­maczy Zuzanna Szopowska z Centrum Edukacji Obywatelskiej w Warszawie.

Krystyna Ptak, dyrektorka SP w Borowinie Sitanieckiej, przyznaje, że w szkole nie ma bardzo potrzebnej spe­cjalistycznej pracowni biologicznej. - Gdyby pojawiła się szansa na utwo­rzenie pracowni, to inne potrzeby od­suniemy na dalszy plan - podkreśla.

Centrum Edukacji Obywatelskiej uważa, że podniesienie atrakcyjności lekcji z przedmiotów przyrodniczych wpłynie na wyniki polskich uczniów na egzaminach.

- Międzynarodowe ba­dania pokazują, że polscy uczniowie mają problem z przekładaniem posia­danej wiedzy na konkretne umiejęt­ności - zaznacza Szopowska.

Centrum Edukacji Obywatelskiej niedawno złożyło wniosek o dotację z Europejskiego Funduszu Społecz­nego. Jeśli zostanie przyjęły, to podobne pokazy naukowe będą organizowa­ne w klasach I-III podstawówki, albo w gimnazjum. Program przez okres trzech lat objąłby około 500 szkół. - Za­leży nam, żeby na starcie uczniowie szkól na wsi i w mieście mieli równe szansę - mówi Szopowska.

Małgorzata Szlachetka